Ατέλειωτες αμμώδεις παραλίες στα Χανιά ^Κύριο

Στην ορεινή ενδοχώρα του διατηρεί ξεχασμένα από το χρόνο χωριά, σκορπισμένα εκκλησάκια και μοναστήρια, πύργους και κάστρα. Όλη η περιοχή είναι ένας ιδιαίτερα ενδιαφέρων αρχαιολογικός χώρος και συγχρόνως ένας παράδεισος για περιηγήσεις, ορειβασίες και σπορ. Οι ανασκαφές τόσο στην πόλη των Χανίων όσο και στην επαρχία απέδειξαν την ύπαρξη οικισμών από την προϊστορική εποχή έως σήμερα.

Ο επισκέπτης που πάει γιο πρώτη φορά στα Χανιά, εκπλήσσεται οπό το μεγάλο αριθμό κτιρίων και μνημείων πάνω στα οποία άφησαν τα χνάρια τους η μεγάλη ιστορία και ο πλούσιος πολιτισμός Η παλιά πόλη, πάνω και γύρω από το ύψωμα του Καστελιού, χτισμένη στα ερείπια της μινωικής Κυδωνίας, περιτριγυρίζεται εν μέρει οπό το βυζαντινό, εν μέρει από το ενετικό τείχος και κατά ένα μέρος από τπ θάλασσα. Ο Μινωικός πολιτισμός άφησε παρακαταθήκη μεγαλοπρεπείς τάφους, ενδιαφέρουσα κεραμική και αντικείμενα διαφόρων περιόδων. Η συμβίωση στην πόλη κατά την Ενετοκρατία και την τουρκοκρατία ανθρώπων διαφορετικής εθνικότητας, κουλτούρας και θρησκείας (Χριστιανοί Καθολικοί και Ορθόδοξοι, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι), χάραξε βαθιά σημάδια και φιλοτέχνησε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες δημιουργίες.

Στη συνοικία Τοπανάς ο επισκέπτης συνάντα, ανάμεσα σε στενά πλακόστρωτα δρομάκια, βενετσιάνικα αρχοντικά με περίτεχνα στολισμένες όψεις και τούρκικα σπίτια με τα ξεπροβάλλοντα σαχνισιά τους. Εκεί βρίσκονται και η οχύρωση Φιρκάς, το ναυτικό μουσεία, n εκκλησία του Σαν Σαλβατάρε των Φρανγκισκανών Μοναχών (15.-17αιμ.Χ.) που φιλοξενεί την πρωτοβυζαντινή και βυζαντινή συλλογή των Χανίων, το κτίριο με την συλλογή του ΙΛΑΕΚ και πολλά μαγαζιά που προσφέρουν παραδοσιακά χειροτεχνήματα.

Στην παλιό Εβραϊκή συνοικία, την Οβραϊκή, υπάρχει n συναγωγή, ενώ στην οδό Χάληδων το λαογραφικό μουσείο (Κρητικό σπίτι) και n εκκλησία του Αγ Φραγκίσκου. Η εκκλησία στεγάζει το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης και φυλάσσει θησαυρούς από τη μινωική έως και την ελληνιστική περίοδο.

Απέναντι βρίσκεται ο Μητροπολιτικός ναός των Εισοδείων με τις εξαιρετικής τεχνοτροπίας αγιογραφίες του και παραδίπλα βρίσκονται τα παλιά τουρκικό λουτρά. Στην περιοχή του Σιντριβανιού, γύρω από την ομώνυμη πλατεία, υπάρχει το τέμενος του Κιουτσούκ Χασάν (1645) και απέναντί του δεσπόζει n προκυμαία με το βενετσιάνικο Φάρο. Λίγο παραπέρα ορθώνονται αγέρωχα στο χρόνο τα 7 από τα 17 νεώρια (14ο-16ο αιώνα μ.χ.). Ξεχωρίζει το Μεγάλο Αρσενάλι, σήμερα συνεδριακός χώρος και αίθουσες εκθέσεων.

Κατά μήκος του λιμανιού μικρά καφέ και εστιατόρια δημιουργούν μια θελκτική ατμόσφαιρα. Πάνω στο λόφο του Καστελιού υπάρχουν ακάμη τμήματα από το παλάτι του ρετόρε και την αυλή του και σ' ένα υπέρθυρο μια επιγραφή θυμίζει την ύπαρξη του βενετσιάνικου αρχείου. Εκεί κοντά βρίσκεται και n ανασκαφή της αρχαίος Κυδωνίας και τα ερείπια της εκκλησίας της Σάντα Μαρία των Μιράκολι (1615).

Στα Στιβανάδικα, όπου ακόμη γίνεται αισθητός ο ανατολίτικος χαρακτήρας, μπορεί κάποιος να αγοράσει δερμάτινα είδη. Εκεί δίπλα υπάρχει και το κτίρια του «Χρυσοστόμου» και n νέα Δημοτική Πινακοθήκη. Στη Σπλάντζια, την παλιά τουρκογειτονιά, στην πλατεία του πρώην μοναστηριού του Αγ. Νικολάου (1204) με το καμπαναριό και το μιναρέ, βρίσκεται n μικρή αναγεννησιακή εκκλησία του Αγ. Ρόκου (1630) Εκεί κοντά είναι n εκκλησία των Αγ. Αναργύρων (16ο μ.χ.) με τις απερίγραπτης αξίας αγιογραφίες και n Αγ. Αικατερίνη.

Έξω από τα τείχη, ανατολικά της παλιάς πόλης, συναντούμε το Κουμ-Καπί, εκεί όπου το τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας οι Bεδουίνοι έκτισαν ένα χωριό. Σήμερα η περιοχή είναι αγαπητός τόπος συνάντησης των νέων. Στη συνοικία Χαλέπα υπάρχουν το παλάτι του Πρίγκιπα Γεωργίου, το σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου, n Γαλλική Σχολή (1860), n εκκλησία της Αγ Μαγδαλινής (19031 και η εκκλησία του Ευαγγελισμού. Από τη νεώτερη εποχή ενδιαφέρον παρουσιάζουν το αρχοντικό «Βίλα Κούνδουρου», κέντρο εικαστικού εργαστηρίου και πολύκεντρου νεολαίας, ο δημοτικός κήπος (1870) με το ρολόι, n αγορά (1913)-σταυροειδές κτίριο με εκατοντάδες μικρά μαγαζιά, το πάρκο ειρήνης και φιλίας των λαών, το κτιριακό συγκρότημα των Δικαστηρίων και της Νομαρχίας, το Βενιζέλειο Ωδείο, το ιστορικά Αρχείο, το Πολεμικό Μουσείο και το Μουσείο της Χημείας. Στις συνοικίες έξω από το τείχη υπάρχουν πολλά νεοκλασικά κτίρια με ωραιότατους κήπους, όπου ευωδιάζουν το γιασεμιά, οι βουκαμβίλιες και το τριαντάφυλλα. Στα σύνορο της πόλης με το Aκρωτήρι βρίσκονται οι τάφοι των Ελευθερίου και Σοφοκλή Βενιζέλου. Η πόλη των Χανίων, n πρώτη πρωτεύουσα της Κρήτης, κράτησε σχεδόν ανέπαφη την ιστορική παρακαταθήκη τόσων πολλών αιώνων.΄

Παραλίες

Η περιοχή των Χανίων διαθέτει ονειρικές παραλίες (415 χλμ. ακτές) από τις οποίες πολλές είναι οργανωμένες ως ακτές λουομένων και συνδυάζονται με τις εξαιρετικές ξενοδοχειακές μονάδες που υπάρχουν εκεί. Οι παραλίες της Νέας Χώρας, της Χρυσής Ακτής, των Αγ. Αποστόλων, της Αγ. Μαρίνας, του Πλατανιά, του Γερανίου, της Κισάμου, του Μπάλου, των Φαλασάρνων, της Ελαφόνησου, της Παλαιόχωρας, της Σούγιας, του Λουτρού, του Φραγκοκάστελου, των Σφακίων, του Μαραθίου, των Καλυβών, της Γεωργιούπολης, του Καβρού, της Αλμυρίδας αποτελούν μικρό μόνο μέρος από τις αγαπητές των Χανίων.

Τα Χανιά είναι σίγουρα γνωστά για τις πανέμορφες ακτές, τις παραλίες και τους αρχαιολογικούς τόπους τους. Όμως ακόμη πιο ενδιαφέρουσα είναι η προσέγγιση τους με ιστιοφόρο σκάφος. Στο ενετικό λιμάνι των Χανίων μπορεί κανείς να ναυλώσει ένα τέτοιο σκάφος με έμπειρους καπετάνιους και να βιώσει μοναδικές στιγμές στο κρητικό πέλαγος. Μοναδικές διαδρομές στα βόρεια ή στα νότια παράλια, προσέγγιση ανεξερεύνητων κόλπων, μπάνιο και μοναδική άσκηση μέσα στην θάλασσα είναι μερικές από τις δυνατότητες που προσφέρει η ενασχόληση με το θαλάσσιο καγιάκ. Η μορφολογία και η σχετικά μικρή επιφάνεια των ακτών του Νομού Χανίων προσφέρουν ιδανικές συνθήκες για ευχάριστες καταδυτικές εμπειρίες.

Ορεινή ενδοχώρα

Ο νομός Χανίων χωρίζεται μέσω των αγέρωχων Λευκών Ορέων σε δυο τελείως διαφορετικά φυσικά τοπία. Το τμήμα της παραλιακής ζώνης, με 415 χλμ. ακτών, είναι πλουσιότερο και πιο πυκνοκατοικημένο. Η αραιοκατοικημένη ενδοχώρα, αποτελεί μια από τις πιο αυθεντικές περιοχές της Κρήτης. Στις περισσότερες βουνοκορφές μετρώνται θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν και από το Δεκέμβρη έως τον Μάη είναι σκεπασμένες με χιόνι. Κρεμασμένα στις βουνοπλαγιές, πολλά παραδοσιακά χωριουδάκια με τα πέτρινα σπιτάκια τους στραμμένα στον ήλιο, ξεχασμένα από το χρόνο, αποτελούν ενδιαφέροντες προορισμούς της πράσινης Κρήτης. Μέρα με τη μέρα, όλο και περισσότεροι περιηγητές προσπαθούν να τα εξερευνήσουν πηγαίνοντας περπατώντας, με τζιπ, με άλογο ή με ποδήλατο. Σε μέρη όπως ο Βάμος, η Μηλιά, τα Κεραμιά, το Καστέλι, το Ασκύφου, η Σπηλιά και αλλού, υπάρχει η δυνατότητα να γνωρίσει ο επισκέπτης μέσα στην απλόχερη φύση την κρητική ζωή στην απλότητα και την ιδιαιτερότητά της, να απολαύσει την κρητική διατροφή μ' ένα ποτήρι κρασί ή τσικουδιά, να συμμετάσχει σε γιορτές και να νοιώσει τις ρίζες του ευρωπαικού πολιτισμού.

Το Ε4, ξεκινώντας από τα Πυρηναία δια μέσου των Άλπεων και διασχίζοντας όλη την Ελλάδα, φθάνει στην Κίσαμο, διασχίζει την Κρήτη μέχρι την Κάτω Ζάκρο και τελειώνει στην Κύπρο. Οι περιπατητές που ακολουθούν το Ε4 έχουν την δυνατότητα, διαβαίνοντας μονοπάτια, σκαρφαλώνοντας πάνω από βράχια και διασχίζοντας άγρια φαράγγια και ξεχασμένους οικισμούς, να ανακαλύψουν κρυμένες γωνιές, να απολαύσουν τη φύση σε όλο το μεγαλείο της και να βιώσουν ήθη και έθιμα κοντά σε αυθεντικούς ανθρώπους. Οι διαδρομές διασχίζουν σχεδόν όλο τον ορεινό όγκο και προσφέρουν τις ωραιότερες θέες.

Φιλόξενα καταφύγια, σκαρφαλωμένα σαν φωλιές πουλιών στις βουνοκορφές, περιμένουν ορειβάτες και περιηγητές. Πληροφορίες μπορεί να πάρει κάποιος από τους τοπικούς ορειβατικούς συνδέσμους.

Φαράγγια και σπήλαια

Στον εθνικό δρυμό του φαραγγιού της Σαμαριάς ζουν υπό προστασία είδη όπως ο κρητικός αίγαγρος, ο γυπαετός και ενδημικά φυτά που μόνο εκεί ευδοκιμούν. Το μεγαλοπρεπέστερο φαράγγι της Ευρώπης, το φαράγγι της Σαμαριάς, ξεκινά από το οροπέδιο του Ομαλού, έχει 16 χλμ. μήκος και 3 έως 300 μ. πλάτος. Το πέρασμα του φαραγγιού, που διαρκεί περίπου 4-5 ώρες, επιτρέπεται από το Μάη έως το Σεπτέμβρη.
Για τους περιηγητές, τους ορειβάτες και τους εξερευνητές σπηλαίων υπάρχουν στο νομό Χανίων πολλοί αγαπητοί προορισμοί, όπως το φαράγγι της Αγ. Ειρήνης στο Σέλινο, το φαράγγι της Ίμπρου στα Σφακιά, το φαράγγι της Αράδαινας, του Θερίσου κ.ά. και περισσότερα από 1500 σπήλαια και θαλάσσια σπήλαια. Από τα πιο ενδιαφέροντα είναι του Αποκόρωνα (Σαμωνάς, Κουρνάς, Μελιδόνι, κ.ά.), του Αγ. Ιωάννη και ο Αρκουδόσπηλιος κοντά στη Μονή Γουβερνέτου.

Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίζει κανείς τον κόσμο είναι με τα πόδια. Αυτός ο τόπος ενισχύει την παραπάνω αντίληψη, καθώς οι δρόμοι δεν φθάνουν στις απομονωμένες παραλίες, στα πανέμορφα δάση, στις γυμνές κορφές των βουνών του, στις αρχαίες πόλεις, στα μητάτα και στους κούμους. Στον τόπο των φαραγγιών αρχαία καλντερίμια οδηγούν τα βήματα μας στην καρδιά μιας παρθένας φύσης που χαρίζει απλόχερα εικόνες, αρώματα και γεύσεις στον περιηγητή.

Η Μαδάρα, όπως αποκαλούν τον ορεινό όγκο οι ντόπιοι, είναι ένα πραγματικό μπαλκόνι που προσφέρει θέα στο Κρητικό και στο Λιβυκό Πέλαγος.
Τα γνωστά σπήλαια στα Χανιά ξεπερνούν τα χίλια με μοναδικά ευρήματα από την αρχαιότητα και πανέμορφες αίθουσες με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Σε σπηλιάρια φωλιάζει και ο κρητικός αίγαγρος, το γνωστό αγρίμι του νησιού.
Πάνω από αυτές τις κορυφές πετάνε σπάνια αρπακτικά πουλιά, όπως ο χρυσαετός και ο γυπαετός. Εδώ φυτρώνει το δίκταμο, γνωστό για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες από την αρχαιότητα.