Γνωρίστε τα κάστρα και τους πύργους της Μεσσηνίας

Το κάστρο της Μεθώνης χτίστηκε από τους Βενετούς για να φρουρεί τα εμπορικά συμφέροντα των Ενετών. Είναι εντυπωσιακό μέχρι σήμερα και κυρίως την ώρα του δειλινού, κατά το οποίο το πέτρινο σκηνικό γίνεται αξέχαστο.

Το κάστρο της Κορώνης, ήταν μαζί με την Μεθώνη, «τα μάτια της Βενετίας» προς την Ανατολή. Έχει πολλούς θρύλους να διηγηθεί και μοιάζει σαν καράβι που αργοπλέει ακόμα στην ιστορία και την γαλάζια θάλασσα. Αλλά και τα άλλα φρούρια, οι οχυρώσεις και οι πύργοι στη Μεσσηνία αποτελούν ένα ελκυστικό σύνολο.

Το Νιόκαστρο στην Πύλο, το Παλαιόκαστρο στο Ναβαρίνο, το κάστρο της Καλαμάτας, τα τείχη της Αρχαίας Μεσσήνης, η Κυπαρυσσία – Αρκαδία, το κάστρο της Ανδρούσας, το κάστρο της Ζορνάτας, οι μανιάτικοι πύργοι – πυργόσπιτα, το καθένα με την γοητεία, την σιωπή του, και τα μυστικά του, έχει κάτι να αφηγηθεί.

Μανιάτικοι πύργοι

Η περιοχή της Μάνης αποτελεί ένα ξεχωριστό σύνολο με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είναι ένας τόπος που συνδυάζει την άγρια ομορφιά του φυσικού τοπίου με την απλότητα και τη ζεστασιά των ανθρώπων που την κατοικούν.

Παρά την κυριαρχία της πέτρας είναι ένας τόπος που γοητεύει. Τόπος τραχύς και δύσκολα προσβάσιμος, λειτούργησε σε ταραγμένες ιστορικές περιόδους ως καταφύγιο ανθρώπων οι οποίοι κατασκεύασαν κτίσματα για αμυντικές ανάγκες. Χαρακτηριστικό, λοιπόν, στοιχείο της περιοχής είναι η λιτή και αυστηρή αρχιτεκτονική των κτισμάτων που, όπως είναι φυσικό, έχουν ως κύριο υλικό την πέτρα. Αγέρωχοι πύργοι, αρχοντικά πυργόσπιτα και καλντερίμια αποτελούν σήμερα στη Μάνη κυριολεκτικά ένα «ανοιχτό μουσείο».

Ο Πύργος του Καπετανάκη,που βρίσκεται στην περιοχή του δημοτικού διαμερίσματος Σωτηριάνικων του Δήμου Αβίας, αποτελεί ένα κτιριακό συγκρότημα από πύργους το οποίο εξυπηρετούσε κυρίως σκοπούς παρατήρησης της ευρύτερης περιοχής.

Πρόκειται για έναν πολεμόπυργο τετράγωνου σχήματος που διαθέτει τρεις ορόφους και περιβάλλεται από κυκλικούς πυργίσκους οι οποίοι συμπληρώνουν κατάλληλα την επιβλητική μορφή του. Ο συγκεκριμένος πύργος αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου της προεπαναστατικής εποχής και στους χώρους του φιλοξενεί μεταξύ άλλων κατοικίες, βοηθητικά κτίσματα και ένα παρεκκλήσι.

Ο Πύργος του Κουμουνδούρου, στον οικισμό Γαρμπελιάς του δημοτικού διαμερίσματος Κάμπου (Δήμος Αβίας), κτισμένος (μετά το 1830) από πέτρα, έχει αμυντικό κυρίως χαρακτήρα. Διαθέτει δύο ορόφους, ημικυκλική προεξοχή ενώ έχει συνδέσει τη φήμη του κυρίως με το γεγονός ότι πιθανόν αποτέλεσε το πατρικό του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, του για σειρά ετών πρωθυπουργού της Ελλάδος κατά τα μετεπαναστατικά χρόνια.

Ο Πύργος του Κιτρινιάρη-Ξανθέα βρίσκεται στο δημοτικό διαμέρισμα Εξωχωρίου (Δήμος Λεύκτρου) και αποτελεί ένα τυπικό δείγμα οχυρωμένης κατοικίας (πυργόσπιτου) του 18ου αιώνα. Διαθέτει τρεις ορόφους και ορθογώνια κάτοψη με αρκετές πολεμότρυπες στις τέσσερις πλευρές του. Τα παράθυρα σε σχήμα καμάρας, ο μαντρότοιχος και η τοξωτή του θύρα συμπληρώνουν το ιστορικό αυτό κτίριο.

Ο Πύργος του Δουράκη, που έχει συνδέσει τη φήμη του με το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη καθώς σε αυτόν είχε βρει καταφύγιο κατά το διωγμό των κλεφτών, βρίσκεται στο δημοτικό διαμέρισμα Καστανιάς (Δήμος Λέυκτρου) της Μεσσηνιακής Μάνης. Πρόκειται για έναν πολυώροφο πύργο του 18ου αιώνα ο οποίος αντικατοπτρίζει την παραδοσιακή μανιάτικη αρχιτεκτονική εμπλουτισμένη με γραφικές καταχύστρες και αμυντικές πολεμότρυπες. Αποτέλεσε κατοικία του θρυλικού καπετάν Δουράκη της Καστανιάς και ξεχωρίζει για τους τέσσερις κυκλικού σχήματος πυργίσκους του.

Ο Πύργος του Μούρτζινου διακρίνεται για τα τέσσερα επίπεδά του ενώ διαθέτει στέρνα, πολεμίστρα και αμυντική υποδομή με φρούριο. Σε αρμονική σύνδεση με τα παράσπιτα και το παραδοσιακό ελαιοτριβείο του, περιβάλλεται από οχυρωματικό περίβολο δίνοντας στον επισκέπτη τη δυνατότητα να δει από κοντά ένα μικρό αλλά πολύ αξιόλογο δείγμα της μανιάτικης καστροπολιτείας.

Ο Πύργος του Πατριαρχέα εντάσσεται και αυτός με τη σειρά του στη γνωστή παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Μάνης. Με περίπου τετράγωνη κάτοψη, είναι ένα κτίσμα μεγάλου ύψους κατασκευασμένο από τοπικούς λίθους σε τρία ή τέσσερα διαφορετικά επίπεδα. Ο αμυντικός κυρίως χαρακτήρας του πύργου και τα παράθυρά του προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία σχετικά με την ταραγμένη ιστορικά περιοχή και τους μακρόχρονους αγώνες της.

Τα μανιάτικα πυργόσπιτα εντυπωσιάζουν καθώς συμπυκνώνουν με τον πιο ξεχωριστό τρόπο την ιδιαίτερη μανιάτικη αρχιτεκτονική και αποτυπώνουν στιγμές από την πολυτάραχη ζωή των εύπορων και σημαντικών τοπικών οικογενειών (Μεγαλογενείτες). Τέλος, χαρακτηριστικά είναι τα τοπικά λιθόστρωτα καλντερίμια, μήκους πολλών χιλιομέτρων, τα οποία ήταν άμεσα συνδεδεμένα στο παρελθόν με την οικονομία της ευρύτερης περιοχής καθώς αποτελούσαν τη μοναδική «γέφυρα επαφής» με τον υπόλοιπο νομό. Ένα από τα πιο όμορφα καλντερίμια είναι αυτό του περίφημου Μπίλιοβου, μετά το χωριό Σωτηριάνικα, καθώς πρόκειται πιθανώς για το πιο καλοδιατηρημένο λιθόστρωτο καλντερίμι, με συνολικά 75 στροφές.